تشنگی در ماه رمضان
تشنگی در ماه رمضان _ هفته دوم خرداد رو پشت سر گذاشتیم . وارد هفته دوم ماه رمضان شدیم. کم کم گرمای هوا بیشتر میشه و از آن جایی که فاصله بین سحر تا افطار هم طولانی است، تشنگی در ماه رمضان ، به شکل جدی تری احساس می شود. با توجه به اینکه حدود هفتاد درصد بدن، از آب تشکیل شده، اهمیت آن را نمی شود نادیده گرفت. برای مدیریت تشنگی، راه حل هایی وجود دارد که در ادامه به آنهامی پردازیم.
ضرورت آب برای بدن
اکثر کارهای بدن توسط آب انجام می شود. کارهایی از قبیل : جابجایی مواد مغذی به همه جای بدن، هضم و جذب مواد غذایی، دفع مواد زائد، خروج مواد سمی از طریق ادرار و عرق کردن، و… اما در هنگام تعریق، مواد معدنی نیز ممکن است از دست بروند. اگر این مواد مغذی به موقع جایگزین نگردند، ضعیف شدن بدن را تا آخر ماه مبارک رمضان به همراه خواهد داشت. چون از دست دادن آب بدن باعث ضعف و بی حالی، خستگی مفرط، سرگیجه و حتی سردردهای شدید می شود. تنها راه جلوگیری از بی آبی و تامین مواد مغذی، پیروی از سیستم اصول تغذیه صحیح در ماه مبارک رمضان است.
مدیریت آب بدن
برای رفع تشنگی در ماه رمضان، می توان از آبیاری باغات و مزارع الهام گرفت. توجه داشته باشید که در گذشته با وجود اینکه مزارع در کنار رودخانه های پر آب قرار داشتند، اما برای آبیاری اصولی آنها، سدهایی ایجاد می کردند تا بتوانند آب را به صورت کنترل شده برای آبیاری استفاده کنند. با این کار هم از خرابی سیلاب ها در امان می مانند. هم از، بی آبی و خشک سالی. ما هم می توانیم برای در امان ماندن از تشنگی در ماه رمضان درون بدن سدی بسازیم تا آبی را که از افطار تا سحر مصرف کرده ایم، طوری ذخیره کنیم تا در طول روز کم کم ولی مستمر به جاهای مختلف بدن برسانیم. تا هم دچار کم آبی و تشنگی عطش نشویم. هم با آب زیاد خوردن، دل درد نگیریم. حال این سئوال پیش میاد، این سد را چطوری بسازیم؟!
آبرسانی به بدن
مصرف مواد مواد غذایی با فیبر زیاد، نقش سد را در بدن بازی می کنند. در واقع، با کند کردن سرعت جذب مواد غذایی، به بدن فرصت می دهند تا عمل هضم را به آهستگی انجام دهد. این طوری از بالا رفتن ناگهانی قند خون و همین طور افزایش سریع ترشح انسولین برای مقابله با آن، که خود عامل اصلی تشنگی محسوب می شود، جلوگیری به عمل میاد. ضمن اینکه مواد غذایی با فیبر بالا، حجم آب زیادی را در خودشان ذخیره کرده و بدن با جذب آرام آرام آب، تشنگی را دیرتر احساس می کند.
بنابراین پیشنهاد می گردد، از مواد غذایی پرفیبر مثل میوه جات و سبزیجات، علی الخصوص در موقع سحری استفاده شود. مثلا صیفی جاتی مثل طالبی و گرمک، هندوانه و خربزه، خیار و گوجه، کاهو و سبزی خوردن به همراه پنیر و نان سبوس دار سنگک، ترکیب مناسبی برای استفاده از فیبرها هستند. به قول قدیمی ها، میوه مثل برف می ماند. ذره ذره آب می شود و بدن را سیراب نگه می دارد. ضمن اینکه قند موجود در میوه ها، دیر جذب می شوند و موجب به تاخیر افتادن احساس گرسنگی می شود.
نکته:
خالی بودن معده، یکی از مکانیسم های هوشمندانه بدن برای احساس گرسنگی است. در حالیکه فیبرها با کاهش سرعت حرکت مواد غذایی، سبب می شوند این مکانیسم دیرتر فعال شود.
دقت داشته باشید، مصرف زیاد آب قبل از سحری، کمکی به پیشگیری از تشنگی در ماه رمضان نمی کند، چون بدن آب بیش از حد نیاز و اضافی را خیلی زود دفع می کند. ضمنا خوردن آب مابین غذا، سبب رقیق شدن آنزیم گوارشی و مختل شدن روند هضم غذا می گردد. و نهایتا این اعتقاد بعضی از دوستان که خوردن چای بعد از سحری برای جلوگیری از تشنگی در ماه رمضان، می تواند اشتباه باشد. چرا که چای مخصوصا چای غلیظ و پررنگ، مدّر (ادرارآور) است. و کلیه با دفع مکرر آب، سعی در تخلیه آن دارد. نوشابه های گازدار و دوغ شور هم همین طور.
اصول تغذیه صحیح در ماه رمضان
مواد غذایی چرب و شرینی هایی مثل زولبیا بامیه، مایعات بدن را غلیظ می کنند. همین موجب احساس تشنگی در ماه رمضان، در فرد روزه دار می شود. چرا که همانطور که پیش از این هم ذکر شد، مکانیسم دفاعی بدن برای رها شدن از قند اضافه، آن را از طریق ادرار خارج می کند. این عدم تناسب باعث خشک شدن دهان و احساس تشنگی و عطش می شود.(شبیه علائم بیماران دیابتی). برای دچار نشدن به این حالت، استفاده از قندهای گیاهی مثل خرما پیشنهاد می شود. البته در مصرف خرما هم نباید افراط کرد.
نظر کارشناسان و متخصصین
دکتر حسین رضائی زاده، رئیس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران توصیه دارد، افطار خود را با ترکیبی از گلاب یا کاسنی، خاکشیر و آب گرم شروع کنید. تاکید بر میل کردن نوشیدنی های ولرم در موقع افطار، به این دلیل است که طبع بدن سرد شده است و بهتر است همراه با نویشندی های ولرم، برای تنظیم قند خون بدن و همچنین سم زادیی، از مواد غذایی دارای قند طبیعی مثل خرما، عسل و شیره انگور، البته نه زیاد، بهره برد.
نکته:
برای رهایی از تشنگی در ماه رمضان، مصرف عرقیجات توصیه نمی گردد. چون این مایعات، بیشتر خنک کننده کبد هستند نه خنک کننده بدن. در بین عرقیات، فقط عرق کاسنی خاصیت خنک کنندگی دارد. البته نوشیدن دم کرده برگ خشک نعناع می تواند سبب رفع تشنگی در ماه رمضان شود.
با خوردن مایعات گرم به همراه قندهای گیاهی در قالب یک میان وعده کوچک، و یک فاصله زمانی تا صرف شام، در واقع به سیستم گوارش بدن خود اجازه خون رسانی به این اندام و سایر نقاط را می دهید، تا با جذب این قندها و مواد مغذی، آماده پذیرش مواد غذایی به آرامی شوند. سوپ های سبزیجات و آش های بدون حبوبات نفخ دهنده معده، در حجم کم، هم می توانند برای شروع غذا خوردن مناسب باشند.
نشانه های کم آبی بدن
در ماه رمضان افرد بیشتر دچار یبوست می شوند. یادتان باشد این مشکل نشانه کم آبی بدن است. برای حل این مشکل می توانید علاوه بر مصرف میوه های فیبردار، می توانید از خورشت های ملین مثل خورشت آلو و خورشت های سبزی دار استفاده کنید. ضمنا خورشت های ایرانی و مرغ و ماهی بهترین گزینه برای شام در این ماه مبارک هستند. چرا که این غذاها به راحتی هضم می شوند و احساس تشنگی را به همراه ندارند. غذاهای سرخ کردنی و پرچرب، نه تنها به سادگی هضم نمی شوند، بلکه، عطش و تشنگی رو چند برابر می کنند.
اگر غذای سفت میل کردید، حتما در ادامه، ضمن استفاده از میوه های تازه ی فصل، از خیسانده برگه هلو، زردآلو، آلو و انجیر استفاده کنید. تا این مشکل هر چه زودتر حل گردد. بهتر است تخم مرغ آب پز را بصورت عسلی(نیم بند، یعنی زرده شل و سفیده سفت) تناول کنید. نیمرو خیلی دیرهضم بوده و عطش و تشنگی را بیشتر می کند. مگر همراه با گوجه بصورت املت باشد که هضم آن سریع تر و راحت تر است.
نکته:
ادویه و فلفل و همچنین بادمجان باعث بیشتر شدن احساس تشنگی در ماه رمضان می شوند.
نتیجه تشنگی در ماه رمضان
مناسب ترین و بهترین زمان مناسب برای خوردن آب، یک ساعت و نیم بعد از غذا خوردن است. خوردن آب سرد و تگری، برای کبد و سیستم گوارشی بسیار مضر است. آرامش خود را حفظ کنید. نگران نباشید که حتما باید آب مصرف کنید تا دچار تشنگی در ماه رمضان نشوید. خیلی از مواد خوراکی، خودشان دارای آب هستند و تامین کننده بخشی از اب مورد نیاز بدن می باشند. مثلا کرفس و یا سبزی های داخل خورشت. یا ماست و لبنیاتی که همراه غذا مصرف می شوند. شاید چشم ما عادت کرده که حتما باید آب بخورد. ولی حالا با آگاهی از این موضوع، بهتر می توانید تشنگی در ماه رمضان را مدیریت کنید. پس با کمی برنامه ریزی در انتخاب غذاهای ماه مبارک رمضان ، و هول نزدن موقع مصرف آنها، براحتی می توانید احساس تشنگی در ماه رمضان را مهار کنید. سالم و تندرست باشید
منبع مدیریت استراتژیک بدن
