ترک عادت
ترک عادت _ خیلی وقت ها شده که ما تصمیم به ترک عادت گرفته ایم و در ابتدا خوب پیش رفتیم، ولی تا به یک مشکل برخوردیم، تغییر را بی خیال شدیم. در واقع، وقتی تصمیم به ترک عادت می گیریم، به نقطه ای می رسیم که از آن نقطه چالش ما شروع می شود. چالش های همچون:
• آیا ادامه دهیم یا صرفنظر کنیم؟
• آیا همچنان به ترک عادت خود وفادار و پایبند باشیم یا نه؟
در این مقاله قصد داریم در مرود روند ترک عادت در زمینه های مختلف از جمله لاغری و کاهش وزن، خشم و عصبانیت، سیگار و قلیان، و خیلی از مسائل اجتماعی دیگر، را مرود بحث و برسی قرار دهیم.
لحظه ترک عادت
آن لحظه که می خواهید تسلیم شوید و بی خیال ترک عادت خود بشوید، یا آن زمان که ترک عادت سخت می شود و برعکس، انجام عادت آسان، چه می کنید؟!
جالبه بدانید که همان لحظه، یا ساعت، یا روز، یا هفته ی مهم و طلایی است که تکلیف ترک عادت شما را مشخص می کند. و اگر بتوانید شما، این زمان حساس را بدرستی بگذرانید، بیش از نود درصد راه را پیموده اید. در ادامه با چند مثال، این مطلب را بیشتر باز می کنیم:
لاغری و ترک عادت
من تصمیم گرفتم لاغر بشم. روز اول رعایت می کنم و به تصمیمات خودم پایبند هستم، ولی شب که همسرم میاد خونه، میگه: امشب می خوایم بریم خونه ی علی دوستش! چون تولد علی هستش و می خوایم غافلگیرش کنیم…
من هم سریع خودم رو آماده می کنم و می ریم بیرون و یک کادو می خریم و بعدش می ریم خونه علی آقا.
تولد علی آقا همراه هستش با یک عالمه ناپرهیزی :
چلو کباب – کیک – بستنی – شکلات – شیرینی – آجیل و.. .
خوب من می بینم که نمیشه در برابر این همه خوراکی های خوشمزه مقاومت کنم، پس داستان ترک عادت به فراموشی سپرده می شود.
عصبانیت و ترک عادت
من خیلی سریع عصبانی می شوم و عصبانیتم طوری است که تبعاتش عجیب دامن گیر من می شود! در یک مورد آنقدر عصبانی شدم که زدم آیینه قدی خونه مون رو شکستم!! همین برخوردهای بدم باعث شد که یک روز تصمیم بگیرم،تغییر کنم.
فردای روز تصمیمم :
داشتم رانندگی می کردم و تو حال خودم بودم که دیدم یکدفعه یک سمند ورود ممنوع اومدش جلوی ماشین من و چراغ داد که من برم کنار
اومدم عصبانی نشم ولی دیدم این راننده خیلی پررو هستش!! هم ورود ممنوع اومده، و هم با کمال پررویی چراغ میده که برو کنار تا من رد بشم!!! دیدم اگر بی خیالش بشم و عصبانی بشم که نمیشه.پس از ماشین پیاده شدم و از خجالتش دراومدم…
راه حل موفقیت آمیز ترک عادت
حالا چکار کنیم که تغییر و ترک عادت ما موفقیت آمیز عملی شود؟
می خوام شما رو با دو کلمه کلیدی ترک عادت و تغییر آشنا کنم که
اگر با آن آشنا شوید و به آن پایبند باشید، به شما قول می دهم که در هر تغییر و ترک عادتی موفق خواهید شد.
ترک عادت و دو کلمه کلیدی:
دو کلمه کلیدی ترک عادت عبارت است از :” حتی اگر “.
بله، حتی اگر! دو کلمه کلیدی و طلایی است.
• من رژیمم رو رعایت می کنم، حتی اگر بهترین خوراکی مورد علاقه ام به تعداد زیاد و به دور از هرگونه معذویت پیش روی من باشد.
• من عصبانیتم رو کنترل می کنم، حتی اگر کسی بیاید بدون دلیل بزند زیر گوش من.
• من دیگه سریع قضاوت نمی کنم، حتی اگر با چشمان خودم ببینم طرف چقدر داره بد رفتار می کند.
• من غر نمی زنم، حتی اگر در یک ترافیک شدید گیر کرده باشم و دیرم شده باشه و به قرار مهمم نرسم.
• من شوخی نابجا نمی کنم، حتی اگر در جمع دوستانی باشم که خیلی با هم صمیمی هستیم و همه دارند با هم شوخی می کنند.
• من دیگه با کسی الکی بحث نمی کنم، حتی اگر ببینم و مطمئن باشم که طرف مقابلم داره صد در صد اشتباه می گویید (ولی هیچ تاثیری در زندگی من ندارد).
• من انتقاد پذیر می شوم، حتی اگر انتقادی علیه من بشود که کاملا اشتباه باشد.
• من تعداد ساعت محدودی تلگرام و اینستاگرامم رو چک می کنم ، حتی اگر شب خوابم نمی برد و هیچ کاری هم ندارم.
• من دو ساعت در روز بیشتر تلویزیون نمی بینم، حتی اگر تلویزیون فیلم مورد علاقه ام را نشان دهد که مدت ها آرزوی دیدنش را داشتم.
• من ولخرجی نمی کنم و مقدار معینی پول خرج می کنم، حتی اگر جنس مورد علاقه ام را در حراجی پیدا کنم.
• و خیلی از این حتی اگرهایی که خود شما بهتر میدونید…
دیدید! دو کلمه کلیدی ترک عادت، یعنی “حتی اگر” ، چطوری می تواند سرنوشت ترک عادت ما را تغییر دهد.
علت چی بود!
چون ما برای بدترین شرایط، خود را آماده کردیم. یا بهتره بگیم ما برای خودمون در بدترین حالت هم شرط گذاشتیم و خودمان را شرطی کردیم. چون دیگه غافلگیر نمی شیم و می گیم: من با خودم شرط کردم حتی در بدترین وضعیت…! پس اگر می خواهم به تغییر و ترک عادتم پایبند باشم، باید به شرط از قبل پیش بینی شده ام عمل کنم.
نکته:
هر کسی با توجه به تغییر و ترک عادت خود ، باید دو کلمه کلیدی ترک عادت را بکار ببرد، و نمی توان یک نسخه واحد صادر کرد. برای این منظور بهتر است که با خودتان خلوت کنید. اول تغییر یا ترک عادت خود را بنویسید.
بعد ببینید بدترین حالت یا شرایطی که ممکن است باعث شود تا شما در آن قرار بگیرید و سخت بتوانید خودتان را کنترل کنید چی یا کی هستش… بعد با استفاده از دو کلمه کلیدی ترک عادت، همان را شرطی کنید. مثلا من وسایلم را مرتب و منظم می کنم، حتی اگر بعد از یک ورزش سخت خونه آمده باشم و به هیچ وجه حال نداشته باشم.
اصل مقاومت در ترک عادت
یکی از قوانین حاکم بر طبیعت، یعنی قانون سوم نیوتن میگه :
هر عمل را عکس العملی است مخالف آن!
این قانون در مورد ترک عادت، کنش و واکنش هم صدق می کنه. یعنی به محض اینکه شما تصمیم گرفتی تغییر کنی و عملی را انجام بدی، طبق همین قانون، مقاومت های مخالف در سر راه تو قرار می گیرد تا عمل و تصمیم تو را درهم بشکند.
بنابراین، اصل مقاومت به ما می گوید :مقاومت در برابر تغییر کاملا طبیعی است. اتفاقا اگر مقاومت بوجود نیاید باید شک کرد! و در نهایت ، اگر توانستی یک به یک مقاومت ها را از جلوی مسیر تغییرت برداری، می توانی موفق شوی.
بطور کلی ارزش تغییر، و ماندگار ماندن تغییر، اینکه بتواند در برابر عکس العمل ها خود را حفظ نماید. وگرنه این تغییر، تغییری کوتاه مدت و بی ارزش است که در اولین فرصت مغلوب موانع ذهنی خواهد شد.
پس، برای اینکه بتوانیم بر مقاومت ها پیروز شویم، باید از اصل کوچک سازی تغییر استفاده کنیم. یعنی وقتی می دانم که مطابق با اصل مقاومت، هر لحظه ممکن با جریانی خلاف ترک عادت رو برو شوم، بهتره تغییرم را کوچک کنم.
اصل مراقبت در ترک عادت
اصل مراقبت به ما می‌گوید که ما باید هرروز از شرطی که کردیم مراقبت کنیم تا به نتیجه برسد .اما نکته بسیار مهم اصل مراقبت این است که، اگر حالا ما اشتباه کردیم و شرط خود را فراموش کردیم یا به هر دلیلی نتوانستیم درست عمل کنیم، نباید مأیوس بشویم و صورت‌مسئله تغییر را پاک‌کنیم.
بلکه باید از همان لحظه اشتباه، دوباره شروط خود را رعایت کنیم .یعنی وقتی‌که اشتباه کردیم، باید به اصل مراقبت پایبند باشیم و فریب مخالفت مغز را نخوریم که به ما این‌گونه تلقین می‌کند که دیدی نتوانستی، پس ترک عادت را فراموش کن.
مثال:
من زمانی که چند کیلو اضافه‌وزن داشتم، می‌خواستم هر جوری هست لاغر کنم پس تغییر را کوچک کردم و با خودم شرط کردم که هر نوع خوراکی که برای درست کردن آن، از شکر زیادی استفاده‌شده باشد، را نمی‌خورم .
همین‌که تصمیم گرفتم بر اساس اصل مقاومت، مقاومت اول جلوی روی من قرار گرفت.اون هم‌زمانی بود که می خواستم با خانمم صبحانه بخوریم. همسرم یک پیاله مربا سر سفره آورد! تا من اومدم که بهش بگم: من مربا نمی‌خورم، زحمت نکش و مربا سر صبحانه نیار، رو کرد به من و گفت: از این مربا بخور که دست‌پخت خودم هستش. ببین چی پختم…
من که می‌دونستم اگر نخورم همسرم خیلی ناراحت می‌شه، بنابراین مجبور شدم بیشتر از همیشه از مربا بخورم.
با خودم گفتم: دیدی نشد که لاغر کنم. قصدم جدی بود ولی بدشانسی آوردم.
همین یک اشتباه باعث شد که من آن زمان به‌طورکلی تغییر لاغری را از ذهن خودم پاک‌کنم. درحالیکه اصل مهم مراقبت به ما این را می‌گوید که اگر سهوی یا عمدی اشتباه کردی، اشکال ندارد و به برنامه تغییر خودت ادامه بده تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کنی.
نکته :
نباید با اولین اشتباه پرونده تغییر و ترک عادت خودمان را ببندیم. بنابراین اگر در آن شرایط قرار گرفتیم و نتوانستیم درست عمل کنیم، اشکالی ندارد. به خودمان فرصت بدهیم که دفعه بعد حتما درست عمل کنیم.
لحظه ی تردید ترک عادت
ادامه دادن در لحظه ی تردید، همان راهکار مهم ترک عادت است. شما تصمیم به ترک عادت می گیری، ولی بعد از زمانی در لحظه ای خاص دچار تردید می شوی که کدام راه را انتخاب کنی!
- راه آسان: برگشت به عادت و همان حالت و عمل قبلی
راه سخت: ادامه دادن به ترک عادت و برخلاف عادت قبلی رفتار کردن
با چند مثال، لحظه ی تردید ترک عادت را براتون بازگو میکنم:
لحظه ی تردید ترک عادت پرخوری :
لحظه ی تردید زمانی است که چند روزی است که رژیم ساده ای برای خودت تجویز کرده ای که در روز فقط یک شیرینی می خورم و به مهمانی دعوت می شوی که پر است از پذیرایی با شکلات و شیرینی و کیک : ولی تو فقط یک عدد کیک می خوری می آیی خونه و می بینی کسی نیست، گشنه ای در یخچال را باز می کنی، می بینی یک جعبه شیرینی نون خامه ای داخل یخچال است: ولی تو فقط یک عدد نون خامه ای می خوری…
لحظه ی تردید ترک عادت سیگار کشیدن :
لحظه ی تردید زمانی است که چند ساعت یا چند ساعت است که سیگار نکشیده ای و اعصابت داغون است و سیگار می طلبد : ولی تو سیگار نمی کشی. رفیقت به تو سیگار تعارف می کند : ولی تو تعارف او را رد می کنی…
توجه :
راهکار مهم ترک عادت، ادامه دادن در لحظات تردید است. یعنی زمانی که دچار تردید می شوی که، راه آسان یعنی بازگشت به عادت قبلی را انتخاب کنی، یا راه سخت یعنی ترک عادت را ادامه بدهی. این لحظات می تواند سرنوشت تغییر و ترک عادت شما را تعیین کند.
اگر در این لحظات پیروز شوی و به ترک عادت خود ادامه دهی، این لحظات کمتر و کمتر می شود و احتمال پیروزی های تو در این لحظات زیاد و زیادتر می گردد.
ترک عادت و صفر و یک دیدن مسائل
اگر دقت کنید عادت صفر و یک دیدن مسائل، در رفتار ما ایرانیان موج می زند. به حدی که می توانیم از این رفتارمان به عنوان یکی از عادت بد ما ایرانیان نام ببریم. در حقیقت، دید صفر و یکی به ما می گوید که رفتار یا طرف مقابل ما صفر است یا یک ! حد وسطی وجود ندارد.
به عبارتی دیگر، دید سیاه و سفیدی به ما می گوید که فرد مقابل ما یا سیاه است یا سفید! خاکستری وجود ندارد. در حالیکه اساس این دیدگاه غلط است.
چرا که رفتارهای ما می تواند آمیزه ای از رفتار خوب و بد باشد. یعنی بعضی وقت ها به بهترین نحو، و بعضی وقت ها به بدترین نحو ممکن عمل کنیم. و همین دیدگاه باعث می شود که نتوانیم از همه زوایا، موضوعات رو مورد بررسی قرار بدهیم.
دید خاکستری
برای رفع این عادت، باید تلاش کنیم که دیدی خاکستری پیدا کنیم. یعنی اگر یک غذایی را دوست داریم، نکات منفی و مضراتش را هم ببینیم، و اگر از غذایی خوشمان نمی آید، نکات مثبت و فوایدش را هم ببینیم.
کلام آخر ترک عادت
از همین الان سعی کنیم در مورد هر کاری که انجام می دهیم یا هر رفتاری که داریم، از هر دو زاویه مثبت و منفی به آن نگاه کنیم. مثلا همین مقاله می تواند نقاط مثبتی داشته باشد که برای بهتر شدن و ترک عادت بد ایرانیان کمکی باشد. در عین حال، همین مقاله می تواند نکات منفی داشته باشد، که بهتر بود این نکات منفی رفع می شد.
