طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
طبع سرد، عامل چاقی در زمستان _ چاقی که در طب سنتی با واژه «سَمن مُفرط» از آن یاد شده، این روزها یکی از معضلات جامعه ما به حساب می‌آید. در طب سنتی ایرانی، از بین بُردن رطوبت و چربی و به اصطلاح لاغر کردن، راحت‌تر از چاق کردن و رطوبت‌دهی است.
چاقی یا سَمن مُفرط، از نگاه طب سنتی دوگونه است. یا از تجمع پیه و چربی است یا از تجمع و ازدیاد عضلات. در یک نوع چاقی، بدن انباشته از چربی است، و در نوع دیگر آن بدن افراد عضله است که بیشتر ورزشکاران داری این نوع چاقی می‌باشند. چاقی شکمی عمدتا از نوع پیه و چربی بوده و راهکارهایی برای از بین بردن آن وجود دارد. همراه ما با ادامه این مطلب باشید، تا از آنها مطلع شوید
با طب سنتی شکم‌تان را آب کنید!
طب سنتی به شما می‌گوید که بدون استفاده از دارو و قرص‌های لاغری هم می‌توانید چربی‌های اطراف شکم‌تان را کاهش دهید و لاغر و متناسب شوید.
در روزهای آخر سال بین همه دغدغه‌های ریز و درشتی که دارید کمی هم به تناسب اندام‌تان فکر کنید. مهمانی‌های نوروزی در پیش است و شاید دل‌تان بخواهد در جمع دوستان و اقوام خوش‌اندام‌تر از سال گذشته به نظر برسید. فقط یادتان باشد، تنها چند هفته فرصت دارید که به این هدف برسید.
چه افرادی مستعد چاقی شکمی هستند؟
شاید برای‌تان جالب باشد بدانید طب سنتی می‌تواند براساس مزاج افراد به شما بگوید تا چه حد درمعرض انباشت چربی و اضافه وزن قرار دارند. طب سنتی افراد را به چهار گروه تقسیم می‌کند؛ گرم و تر(دموی)، سرد و تر(بلغمی)، سرد و خشک(سوداوی) و گرم و خشک(صفرایی). دو گروه اول اصولا چاق بوده و دسته سوم و چهارم لاغراندام هستند.
سن که افزایش پیدا می‌کند از گرمای بدن کاسته می‌شود و مزاج رو به سردی می‌رود. جوانانی که مزاج گرم دارند در سنین بالا به دلیل اینکه مزاج آنان به سردی می‌رود کمتر دچار عصبانیت می‌شوند و همچنین بیماری‌های بلغمی و سودای بیشتر در این افراد دیده می‌شود.
بر مبنای اصول طب سنتی ایرانی، کسانی که مزاج سرد و‌تر دارند (یعنی بلغمی‌مزاج هستند) به چاقی همراه با چربی دچار می‌شوند و دموی‌ها عضلانی‌ترند؛ بنابراین معضل چاقی شکمی بیشتر گریبانگیر بلغمی مزاج‌هاست. آنها اصولا اندام‌های پُر و موهای لخت کم‌پشتی دارند، خونسرد هستند و میل به سستی، تنبلی و خواب در آنها بیشتر است.
بر این اساس، افراد چاقی که چربی در اطراف ران‌ها و شکم خود زیاد دارند دچار چاقی با طبیعت سرد و تر هستند و دچار غلبه بلغم هستند. افراد چاق اکثرا دارای مزاج سرد، پوستی نرم و مرطوب می‌باشند. خانم‌ها دارای مزاج سردتر می‌باشند و به همین دلیل استعداد چاقی در آنها بیشتر است و مردان دارای مزاج خشک و گرم می‌باشند. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
تفاوت ظاهری چاقی در مزاج “گرم و تر” و مزاج “سرد و تر”
افراد چاقی که دارای مزاج سرد و تر هستند, پوست سفید مرطوب, موهای روشن و لخت دارند. به‌گفته وی افراد چاق با مزاج سرد و تر با کمترین غذاهای گروه بلغم (سرد و تر) دچار افزایش رطوبت و افزایش وزن به‌ویژه چاقی شکمی در حجم می‌شوند. این افراد یک نوع چاقی پف‌آلود با وزنی سبک‌تر از حد انتظار دارند، همچنین این افراد شکایت می‌کنند که “حتی با آب خوردن هم چاق می‌شویم”. علائمی شبیه کم‌کاری تیروئید در افراد چاق سرد و تر مشهود است در حالی که آزمایشات تیروئید سالم دارند و دسته کثیری از مراجعین به کلینیک‌های طب سنتی این گروه هستند.
علائمی چاقی افراد سرد و تر
ریزش موی سر, پوکی استخوان, دردهای مفصلی و دیسک کمر, بی‌میلی جنسی, کیست‌های تخمدانی, سفید شدن موها, لثه‌های کم‌خون و صورتی‌رنگ, کم‌خونی, بی‌حالی, ضعف و کسالت, افسردگی و گریه و دل‌نازکی, ناخن‌های شکننده و… در این افراد بسیار شایع است.
در خصوص اینکه چگونه تشخیص دهیم که چه کسانی دارای مزاج سرد می‌باشند، باید گفت: این افراد بسیار صبور، خونسرد، کم حرف و ترسو هستند، ضعف و سستی در افعال آنان وجود دارد، بسیار آرام وشمرده شمرده صحبت می‌کنند، زیاد می‌خوابند، رنگ پوست‌شان سفید و شبیه به رنگ مهتابی است.
نکته…
یکی از دلایل سکته در افراد با مزاج سرد را خوردن چند نوع غذای سرد در یک وعده غذایی دانست که بهتر است این افراد از غذاهای سرد به خصوص ماهی در شب پرهیز کنند و یا حداقل کمتر مصرف کنند. چرا که افراد با مزاج سرد بیشتر در هنگام شب دچار سکته می‌شوند.
همه افراد به ویژه افراد بلغمی باید توجه داشته باشند که در وسط غذا و حداقل نیم ساعت بعد از صرف غذا از خوردن مایعات به خصوص دوغ پرهیز کنند، خاطرنشان کرد: افراد با مزاج سرد باید از خشکبار، میوه، سویا، مرکبات و زردآلوی خشک بیشتر مصرف کنند. افراد با مزاج سرد بیشتر میل به شیرینی دارند و از ترشیجات گریزان‌اند، توصیه می‌شود که این افراد لبنیات کمتر مصرف کند. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
نشانه‌های افراد چاق با مزاج گرم و تر
چاقی این افراد به‌صورت عمومی و سراسر بدن است به‌ویژه عضلات بازوها، ران‌ها و پهلوها، تعریق و گرمای زیاد، تورم لوزه‌ها و زبان و خس‌خس سینه دارند. ریسک بیماری‌های قلبی عروقی، فشار خون بالا، کبد چرب و کمردرد در این افراد شایع است.
خصوصیات رفتاری کسانی که دارای مزاج گرم و خشک هستند را این گونه بیان کرد: افراد با مزاج گرم و خشک زود عصبانی و خیلی زود آرام می‌شوند، خواب بسیار کوتاه و کم دارند، کارهای خود را سریع انجام می‌دهند، تحرک بدنی زیادی دارند، در رفتارشان شتاب زدگی و عجله است، رنگ پوست آنان سرخ می‌باشد، پر حرف هستند و تند صحبت می‌کنند، حافظه و یادگیری آنان بیشتر است و شجاع هستند.
افراد با مزاج گرم و خشک لاغر هستند و استعداد چاقی کمتری دارند مگر اینکه زیاد در تغذیه مراعات نکنند. خوابیدن زیاد افراد با مزاج سرد و یا کم خوابی افراد گرم و خشک عامل و دلیل بر بیماری آنان نیست! اگر فرد بعد از خواب احساس خوبی داشته باشد نشانه سلامتی آن شخص است و اگر برعکس احساس خستگی و کوفتگی کنند، بیمار است.
نکته…
جنون، سرطان و وسواسی را از جمله بیماری‌های سودای دانست. چرا که مزاج انسان از 60 سالگی بلغمی(سرد و تر) می‌شود. به همین دلیل است در شمال ایران، به دلیل سرد و تری دریا بیماری‌های بلغمی بیشتر است. و چون سیر خواص گرمی دارد، مردم از آن در غذاهایشان بیشتر استفاده می‌کنند.
بدن انسان برای رشد نیاز به حرارت و رطوبت دارد که رطوبت در درجه اول قرار دارد، به همین دلیل است که توصیه می‌شود به کودکان بیشتر غذاهایی مانند انواع سوپ‌ها و آش‌ها داده شود. نکته قابل توجه دیگر اینِ که، نوزادان بیماری زردی را از مادر خود می‌گیرند، به دلیل اینکه گرمی در مادر بیشتر است و کودک را دچار این بیماری می‌کند که بهترین راه درمان، کم کردن صفرای مادر با تجویز غذا و داروی مناسب است. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
ارتباط طبع سرد و گرم غذاها با چاقی
در طب سنتی، غذاها را براساس اثراتی که بر بدن می گذارند به دو گروه سرد و گرم تقسیم می کردند و اعتقاد بر این بود که خوراکی های سرد ارزش غذایی منفی در شخص ایجاد می کند.
بنابراین هر فرد می بایستی حالت و طبیعت مزاج یا ارگانیسم بدن خود را نسبت به غذاهای سرد یا گرم تشخیص می داد و در مصرف آنها رعایت اعتدال را می نمود تا دچار عوارض گوارشی نگردد؛ زیرا ناهماهنگی بین مزاج و غذا موجب اختلال در اندام های داخلی می گردید.
هر چند در عصر جدید نمی توان به طور کاملاً دقیق واژه هایی را که در طب سنتی به کار می رفتند تعبیر کرد و با پیشرفت علم پزشکی و کشف علت بیماری ها، این عقاید سنتی تا حدودی کنار گذاشته شده و کمتر مورد استفاده قرار می گیرند اما شاید نزدیکترین معنی به اخلاط اربعه با نام PH خون یا اسیدی، بازی و گرمی و سردی با واژه های پرکالری و کم کالری خوانده می شوند. که البته هیچ کدام از این تعابیر بازگوکننده جامعی به شمار نمی روند و تعریف غذاهای گرم و سرد در اعتقاد عامه مردم به عنوان غذاهای پرکالری و کم کالری نمی باشد. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
افراد گرم مزاج، افراد سرد مزاج
محققانی که در این زمینه تحقیق کرده اند، معتقدند افراد گرم مزاج به مصرف مواد غذایی سرد تمایل دارند و در صورت مصرف غذاهای گرم دچار التهاب و گر گرفتگی می شوند و همچنین افرادی که سرد مزاج هستند، با مصرف غذاهای سرد دچار ناراحتی هایی نظیر درد استخوان ها یا ضعف و بی حالی می شوند و بر این اساس است که توصیه می شود افرادی که طبیعت گرم صفراوی یا دموی دارند، غذاهای سرد مصرف کنند تا گرمی آنان تعدیل شود و افرادی که طبع سرد بلغمی یا سوداوی دارند، غذاهای گرم مصرف کنند یا با مخلوط غذاهای سرد و گرم، اثر سردی و گرمی را خنثی نمایند.
مزاج افراد، مادرزادی است یا اکتسابی؟
طبق یافته های متخصصان طب اسلامی، صفات مادرزادی مزاج انسان، حاصل ترکیب صفات کیفیتی مزاج والدین و تأثیر محیط در دوران رشد جنینی است که به معنای عام و کلی شامل محیط جغرافیایی و شرایط اقلیمی، تغذیه، میزان خواب و بیداری و فعالیت و استراحت مادر و رویدادهای روانی است.
همچنین نوع طبیعت افراد وراثتی است و با توجه به اینکه در فلسفه طب سنتی، گرمی و سردی کیفیت های فاعله هستند، باید آنها را در فرآیند توارث ژنی، صفات غالب بدانیم؛ بنابراین مزاج فرزند یک زوج که هر دو مزاج گرم دارند، گرم خواهد بود (و تنها در صورتی مزاج فرزند آنها سرد خواهد شد که مادر در دوران بارداری به شدت تحت تأثیر عوامل سردی آور قرار داشته و به برخی بیماری ها دچار شده باشد). البته ممکن است.
فردی که گرم مزاج مادرزادی بوده است، در دوران زندگی اش تحت تأثیر شرایط زیستی یا روحی و روانی و عارضه های دیگر تغییر مزاج دهد و مزاج جدیدی را اکتساب کند. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
چهار ماده اصلی تشکیل دهنده بدن
از سوی دیگر طبق نظر حکمای طب سنتی ایران، بدن همه موجودات و انسان ها از چهار ماده اصلی خاک، آب، هوا و آتش ساخته شده است؛ که هرکدام از این ارکان دارای کیفیت خاص خود هستند، به طوری که کیفیت خاک را سرد و خشک، آب، سرد و تر، هوا، گرم و تر و آتش را گرم و خشک می دانند و اگر بدن انسان از مقادیر متناسب خاک، آب، هوا و آتش ترکیب شده باشد، مزاج معتدل به وجود می آید و اگر یکی بر دیگری برتری داشته باشد، مزاج های چهارگانه اصلی ایجاد می شوند.
به گفته این متخصصان در شخص سوداوی، خشکی، در بلغمی، سردی و تری و در فرد دموی، گرمی و تری و نهایتاً در شخص صفراوی گرمی و خشکی غلبه دارد که این کیفیات یعنی سردی، گرمی، تری و خشکی موجب بروز علائمی در فرد می شود. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
تئوری بنیادی اخلاط چهارگانه
براساس برخی یافته های علمی و تحقیقات متخصصان طب سنتی و تئوری بنیادی اخلاط چهارگانه، (صفراوی، دموی، بلغمی و سوداوی) غذایی که می خوریم در کبد تغییر ماهیت داده و فعل و انفعالاتی روی آن صورت می گیرد و به چهار شکل درمی آید:
1. ترکیبی قرمز متمایل به زرد به نام صفرا که به هضم غذا کمک می کند و کارکرد مغزی را افزایش می دهد
2. ترکیب دیگر سرخ رنگ است به نام دم یا خلط خون که اکسیژن و مواد غذایی را به بافت ها و سلول های بدن می رساند
3. ترکیب سوم که بلغم نام دارد، قرمز کم رنگ است و وظیفه تسهیل کار مکانیکی و لغزش مفاصل روی هم و تشکیل بافت عصبی و سلول های مغزی را دارد
4. ترکیب چهارم قرمز و جگری رنگ است که سودا نام دارد و وظیفه طبیعی تحریک اشتها و تشکیل بافت استخوانی را دارد.
به این ترتیب هر ماده غذایی وقتی وارد بدن می شود، بسته به مزاجش موجب تولید اخلاط چهارگانه می شود و البته یکی را بیشتر تولید می کند. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
غذاهایی با مزاج سرد و تر، باعث چاقی می‌شوند
وقتی مزاج غذایی سرد و تر باشد، مصرف آنها باعث چاقی خواهد شد. یکی از موادخوراکی که طرفداران بسیاری دارد و به اشکال متفاوت در طبخ غذاها استفاده می‌شود، برنج است برنج جزو موادغذایی است که ضمن اینکه مزاج سرد و تر دارد، سرشار از نشاسته است که با مصرف آن، زمانی که بدن با کالری زیاد روبرو می‌شود، به دلیل اینکه نمی‌تواند همه آن را هضم کند مقداری از نشاسته به صورت چربی، ذخیره می‌شود و در نهایت با چاقی همراه است
اما با آنکه اکثر مصرف‌کنندگان به این مساله واقف هستند که زیاده‌روی در مصرف آن با بروز چاقی ارتباط دارد، ولی همچنان این ماده غذایی جزو پرمصرف‌ترین غذاها به شمار می‌رود. با این حال از نظر متخصصان طب سنتی، با افزودن برخی از ترکیبات به برنج میتوان از خاصیت چاق‌کنندگی آن کاست. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
لاغر شدن چه آسان
درواقع، برنج یکی از عوامل اصلی چاق شدن و ابتلا به کبدچرب به شمار می‌رود و علت آن مزاج سرد و تری آن است. با این حال، اگر با مواد غذایی دارای مزاج گرم و خشک مخلوط و مصرف شود، مزاج و سردی و تری آن از بین می‌رود .افزودن شوید، سبزی‌پلو، زیره، زعفران یا میخک به برنج باعث اصلاح مزاج این ماده خوراکی شده و کمتر باعث چاقی می‌شود چون مزاج سردی آن با افزودن ادویه‌هایی با مزاج گرم و خشک گرفته می‌شود.
همچنین افزودن سبوس به برنج هم در کاهش خاصیت چاق‌کنندگی برنج موثر است و افرادی که برنچ را به صورت کته همراه با سبوس طبخ می‌کنند، بد نیست بدانند که این عادت تغذیه‌ای صحیح باعث می‌شود چاقی مفرط که به دلیل زیاد خوردن برنج ایجاد می‌شود، از بین برود.
بنابراین اگر جزو افرادی هستید که برنج قوت غالب شماست و به دلیل ذائقه تمایلی به افزودن زیره و میخک به برنج ندارید، بهتر است بیشتر برنج را به صورت مخلوط سبزیجات مصرف کنید که جدا از نظر طب سنتی، توصیه متخصصان تغذیه برای کاهش وزن هم همین است.
…
حتی می‌توانید بسته به نوع خورش با افزودن ادویه مناسب با مزاج گرم و خشک، مزاج برنج را اصلاح کنید. مثلا به خورش قیمه، قیمه بادمجان حتما زعفران یا زردچوبه و دارچین به مقدار کافی بیفزایید. اگر هم که خورش فسنجان نوش جان می‌کنید به دلیل اینکه مزاج آن گرم است نیاز به اقدام خاصی نیست. ولی در تهیه قورمه‌سبزی حتما به ترکیبات آن فلفل سیاه بریزید که باعث اصلاح مزاج برنج شود.
در نهایت، میتوان یادآور شد که ادویه‌هایی با مزاج گرم و خشک مثل زیره و میخک، علاوه بر تعدیل خاصیت چاق‌کنندگی خواص دیگری هم دارند. به عنوان مثال زیره، باعث کاهش نفخ شده و به هضم بهتر غذا کمک می‌کند، عملکرد دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشد و در سوخت وساز چربی نقش موثری دارد. میخک هم در کنار خواصی که به آنها اشاره شد، باعث کاهش درد به‌خصوص دردهای عصبی مثلا دندان دردی که عامل آن عصبی است و همچنین کاهش دردهای گوارشی و کولیک می‌شود. بنابراین نباید از خواص این ادویه‌ها در اصلاح مزاج موادخوراکی غافل بود. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
بهترین فرمول لاغری طب سنتی
حذف کردن وعده ناهار یکی از توصیه‌های طب سنتی ایرانی است. رعایت این نکته، هم باعث لاغری و آب شدن چربی‌های شکمی می‌شود و هم برای سلامت مفید بوده و همواره توصیه می‌شود. عمل هضم غذا برای سردمزاجان دیرتر از گرم‌مزاجان انجام می‌شود؛ بنابراین خوردن صبحانه کامل اول صبح و شام کامل اول غروب، بهترین فرمول غذایی است.
نخوردن شام. . . درست یا غلط؟
از منظر طب سنتی، حذف کردن وعده شام، نیرو و بنیه بدن را از بین برده و طبیعت بدن را تحلیل میبرد. بهترین فرمول غذا خوردن، وعده شام زود‌هنگام است. مطمئن باشید، برای کاهش وزن، رعایت همین فرمول کارگشاست.
مُلَین را فراموش نکنید…
خارج شدن فضولات از بدن، مقادیری از حجم و وزن بدن را کم می‌کند. اگر می‌خواهید شکم‌تان را لاغر کنید، باید فضولات جمع‌شده و بلغم لزج چسبیده به معده را دفع کنید. ملینات مانند انجیر خیسانده شده، آلو و فلوس جزء ملینات ساده‌ای هستند که میتوان در برنامه غذایی جای داد.
اگر دچار یبوست هستید، باید از مُسهلات استفاده کنید که بهتر است با توصیه پزشک و به اندازه مشخص مصرف شود. سنا یکی از مسهلاتی است که این روزها زیاد مصرف می‌شود اما عواقبی به همراه دارد؛ بنابراین بدون تجویز پزشک از سنا استفاده نکنید. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
برنامه منظم خواب و بیداری
در فرهنگ طبی ایرانی، برای خواب اعتبار ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. خواب برای همه امری ضروری است و بین شش تا هشت ساعت خواب برای افراد در نظر گرفته شده است. اما سردمزاجان بهتر است شب زودتر خوابیده و قبل از سپیده صبح بیدار شوند.
به عقیده حکمای طب سنتی سحرگاه وقت ایجاد شدن خلط بلغم در بدن است و بیداری و تحرک مانع از ایجاد آن می‌شود. ورزش صبحگاهی البته به شرط پوشیدن لباس مناسب که موجب سرماخوردن و زکام نشود، مطالعه و عبادت کردن توصیه‌های ما برای لاغری است. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
ورزش کنید و روغن بمالید
اگر می‌خواهید در مدت کمی از میزان چربی بدن خود کم کنید، ورزش کنید. دراز و نشست، ورزش‌های کششی و پیاده‌روی ساده‌ترین ورزش‌هاست که برای همگان مفید و امکان‌پذیر است. برای اینکه تاثیر ورزش بیشتر شود، روغن‌های گرم را قبل از ورزش به نواحی مورد نظر مالیده و حسابی چرب کنید.
استفاده از روغن‌های سیاه‌دانه، شوید و بابونه پیشنهاد اصلی ماست. روغن‌ها با طبیعت گرم خود، همراه حرارت ایجاد شده بعد از ورزش، به آب شدن چربی‌ها کمک کرده و در مدت کوتاهی تاثیر مناسبی در لاغری دارد. روغن را سمت راست شکم بمالید و کمی در جهت عقربه‌های ساعت ماساژ دهید. احساس گرما که شروع شد، ورزش را آغاز کنید. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
نکته:
کسانی که معده‌های گرمی دارند، بهتر است از این روغن‌مالی استفاده نکنند و به ورزش اکتفا کنند اما برای سردمزاجان و کسانی که معده‌های سرد دارند، علاوه بر لاغری، به هضم غذا کمک کرده و از نفخ و دل‌درد جلوگیری می‌کند. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
غم و غصه چاق‌تان می‌کند
شاید باور نکنید اما حالات روحی و روانی شما تاثیر بسزایی در چاقی یا لاغری‌تان دارد. پس به‌ویژه به سردمزاجان توصیه می‌شود که غم و غصه را در دوران رژیم از خود دور کرده و با نشاط به فعالیت‌های روزانه بپردازند و از کم‌خوری و اصلاحات تغذیه‌ای غم به دل راه ندهند که سبب چاق شدن آنها شده و تمام زحمات و رنج‌های لاغر شدن‌شان را از بین میبرد. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
درمان چاقی با تعادل در مزاج
از آنجا که مشکل چاقی شکمی بیشتر سراغ بلغمی مزاج‌ها می‌آید طب سنتی به آنها می‌گوید که برای رفع مشکل‌شان این توصیه‌ها را دنبال کنند:
• به طور کلی غذاها با مزاج گرم سبب لاغری و با مزاج سرد سبب چاقی می‌شود. اضافه کردن شوید و زیره به برنج و اضافه کردن ادویه‌های گرم مانند فلفل، دارچین و زنجبیل به خورش‌ها، از چاق‌کنندگی آنها می‌کاهد.
• خواب سحرگاهی چاق‌کننده است و بهتر است این افراد قبل از طلوع آفتاب از خواب بیدار شده و تا کمی بعد از طلوع آفتاب نخوابند.
• سونای خشک و تعریق برای آنان مناسب‌تر از استخر، شنا و حمام‌های طولانی است.
• ورزش و تحرک همراه خوردن غذاهای گرم و خشک با زیره، آویشن، رازیانه و شوید بهترین راه کم کردن وزن و ابعاد برای آنهاست.
• مصرف میوه‌ها و سبزی‌های پر آب مثل کاهو و خیار مضر بوده و خوردن آب، فقط هنگام تشنگی به این افراد توصیه می‌شود. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
رمز لاغرشدن و لاغر ماندن
برای رسیدن فرد به وزن ایده‌آل، باید بدن را در مزاجش به اعتدال برسانیم. براساس دیدگاه طب ایرانی باید تعادل بدن در هر صورتی حفظ شود که این امر نیازمند توجه به مزاج انسان‌ها در فصول مختلف است.
عواملی مانند محیط، آب و هوا بر هم زننده تعادل بدن هستند. البته وقتی در طب ایرانی، صحبت از فصول چهارگانه می‌کنیم منظور فصل تقویمی نیست بلکه منظور شرایط آن فصل است. مثلاً تابستان طبی، وقتی است که هوا گرم و خشک باشد به عبارتی اگر در خردادماه نیز هوای منطقه به سمت گرمی و خشکی برود، از نظر طبی آب و هوای تابستانی محسوب می‌شود.
مزاج حاکم در زمستان به طور معمول از نوع مزاج‌های سرد و تر است ولی سال هایی که در برخی مناطق بارندگی نبوده است، مزاج حاکم بر این مناطق را سرد و خشک تلقی می‌کنیم.
تغذیه هم یکی از عوامل متعادل‌ساز مزاج افراد در فصول مختلف سال است. به عنوان نمونه، در زمستان‌ها برای افراد با مزاج سرد و تر موادی با مزاج و ماهیت گرم از جمله کرفس، سیر، کلم، چغندر، گردو، ادویه‌جات گرم و نوشیدنی‌های با ماهیت گرم توصیه می‌شود. در مقابل نیز برای مزاج معمول زمستانی افراد، مصرف موادی با طبع سرد مانند هندوانه، خیار، کیوی، میوه‌های ترش، بستنی، آب و یخ به هیچ وجه تجویز نمیشود. طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
…
آب، یکی از مواد ضروری بدن محسوب می‌شود. با این وجود، مصرف آب، به همراه یخ، در فصل زمستان توصیه نمیشود. چرا که این اقدام می‌تواند باعث برهم خوردن تعادل بدن شود .پوشش خیلی گرم و خواب در طول روز را نیز در فصل زمستان توصیه نمیشود. چرا که خواب در طول روز در این فصل باعث کسالت و سستی بدن افراد می‌شود.
ورزش کردن هم در تمام فصول از ضروریات تندرستی و سلامتی افراد است، البته ورزشکاران باید از ورزش کردن در ساعات سرد روز پرهیز کنند. چرا که هدف از ورزش، افزایش حرارت غریزی بدن است و اگر هوا خیلی سرد باشد، این اتفاق عملاً رخ نمی‌دهد؛ و از طرفی استنشاق هوای سرد و قرارگیری در معرض چنین شرایطی می‌تواند منجر به سردی بدن و عوارض ناشی از آن شود.
روش‌های رایج درمانی در طب سنتی و ایرانی مانند حجامت را نیز برای این فصل مگر با تشخیص پزشک توصیه نمیشود. چرا که معتقد است می‌تواند به به ضعف و سردی بدن بیانجامد. تمام این موارد متناسب با شرایط هر فرد متفاوت است. افرادی که دارای بیماری‌های بلغمی مثل روماتیسم یا بیماری‌های قلبی به ویژه نارسایی هستند، حتماً باید در این فصل احتیاط لازم را در مورد سبک زندگی خود داشته باشند.
طبع سرد، عامل چاقی در زمستان
گردآوری مدیریت استراتژیک بدن
