اختلالات خوردن

اختلالات خوردن

اختلالات خوردن _ نمی‌توان انکار کرد که همه ما در طول زندگی گاهی به وزن و اندام مان توجه می‌کنیم، برای سلامت آن برنامه ریزی حتی گاهی رژیم می‌گیریم و صد البته گاهی پرخوری کرده‌ایم. اما برای مبتلایان به اختلالات خوردن این همه ماجرا نیست و مساله برای آن‌ها وخیم‌تر از یک رژیم یا پرخوری معمولی است.
خوردن، زندگی روزمره فرد و حتی سلامت او را با خطرات جدی همراه می‌کند و لازم است فرد حتما به روان‌درمانی بپردازد. در این اختلال، غذا به صورت استفاده مفرط، محدود شدن و یا درست مصرف نکردنش، موضوع اصلی به شمار می‌آید

مسائل مرتبط با غذا خوردن، طیف وسیعی از رفتارها مانند پرخوری و یا کم غذایی را در بر می گیرد، که ممکن است معیار تشخیصی، برای اختلال در غذا خوردن را نیز نداشته باشد! اختلال خوردن قابل تشخیص، زمانی رخ می دهد که رابطه فردی با غذا خوردن از کنترل وی خارج شود.

بعنوان نمونه، فردی که دچار بی اشتهایی عصبی است، در صورتی که درمان نشود، محدودیت شدید غذایی، بتواند منجر به کاهش وزن زیاد، مشکلات مربوط به سلامتی، و حتی مرگ وی می شود. اساسا، مسائل مربوط به خوردن، به این دلیل رخ می دهند که افراد با غذا و با بدن خود مشکل پیدا می کنند. که می تواند در نتیجه ورزش شدید و پرخوری و یا کم غذا خوردن باشد. طبق آخرین طبقه بندی اختلالات روانی خوردن، به انواع زیر تقسیم می‌شود:

1. اختلال بی اشتهایی عصبى Anorexia nervosa

افرادی که به اختلال بی اشتهایی عصبى دچار هستند ، لاغر و بی تفاوت به سلامتی خود می باشند. ترس از بد شکلی اندام و افزایش وزن و تغییرات ناهنجار در عادات غذایی، از نشانه های این اختلال هستند. بعضی از مردمی که به بی اشتهایی عصبی دچارند به وسیله ی رژیم سخت و طاقت فرسا وزن کم می کنند، و بعضی دیگر برای کاهش وزن به اعمال عجیبی مانند تحریک کردن خود برای استفراغ، و یا استفاده نابجا از داروهای ضد یبوست و داروهای ادرار آور، دست می زنند.

در مجموع، بی اشتهایی به حالتی اطلاق می شود که فرد با وجود گرسنگی از خوردن غذا امتناع می کند؛ درحالیکه اضافه وزن هم ندارد. وزن افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی معمولاً پانزده درصد بیشتر یا کمتر از میزان نرمال است (رقمی که با توجه به جدول قد و وزن استاندارد تعیین می شود).

کسانی که به این اختلال مبتلا هستند نوعی ترس شدید (فوبیا) از چاق شدن دارند. درحالیکه وزن آنها کمتر از مقدار نرمال است؛ و معمولاً قادر به درک درست شکل ظاهری بدن خود نیستند.
چرخه قاعدگی اغلب بانوان مبتلا به این اختلال، برای چند ماه متوقف می شود؛ حالتی که آمنوره نام دارد. اختلالات خوردن

از دیگر علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• لاغر شدن بیش از حد
• رژیم پیوسته
• ترس از افزایش وزن و یا چاق شدن حتی اگر لاغر باشند
• خود سنجی نا بجا در مورد وزن و تناسب اندام
• تمایل به تنها غذا خوردن
• ورزش کردن به صورت افراطی
• شکننده شدن موها و ناخن ها
• افسردگی

• کم شدن دوران قاعدگی و قطع شدن کامل آن در دختران و خانم ها
• نازک شدن موهای بدن
• کم خونی و ضعف عضلانی
• یبوست شدید
• فشار خون پایین
• تنفس آرام و کندی نبض
• افت دمای درونی بدن که باعث می شود فرد همواره احساس سرما کند
• خواب آلودگی و کسالت

2. پرخورى عصبی Bulimia Nervosa

افراد مبتلا به پرخوری عصبی، مقادیر زیادی از مواد غذایی را در یک زمان محدود (دوره های سرخوشی) مصرف می کنند؛ زمانی که هیچ گونه کنترلی روی غذا خوردن شان ندارند.
اغلب این افراد برای جلوگیری از افزایش وزن به روش هایی نظیر استفراغ عمدی، مصرف داروهای ملین و مدر، یا ورزش های شدید متوسل می شوند. مبتلایان به اختلال پرخوری – مانند مبتلایان به بی اشتهایی – به شدت از وزن و شکل بدن خود ناراضی هستند، و اعتماد به نفس آنها به طرز غیرقابل توجیهی تحت تاثیر شکل ظاهری بدنشان قرار دارد. برای اطمینان از اینکه فردی مبتلا به این اختلال هست یا نه، حداقل باید برای سه ماه متوالی، دو بار در هفته علائم پاکسازی ذکر شده (استفراغ و غیره) را داشته باشد.

بااین حال، برای مبتلایان به این اختلال، دوره های پاکسازی کمتر از این مقدار ممکن است بسیار آزاردهنده باشد و بیمار احتیاج به دریافت کمک حرفه ای پیدا کند.
گاهی اوقات ممکن است این دو اختلال با یکدیگر تداخل داشته باشند. درصد کوچکی از مبتلایان به بی اشتهایی، دچار پرخوری دوره ای و یا علائم پاکسازی هستند. این وضعیت با محدودیت های مربوط به رژیم غذایی مبتلایان به این اختلال، در تضاد است. در شرایطی که فرد پرخوری دوره ای و علائم پاکسازی را دارد، اما وزنش پانزده درصد بیشتر یا کمتر از میزان نرمال است، بی اشتهایی عصبی تشخیص مناسبی است. اختلالات خوردن

علایم پرخورى عصبی:

• افراط پی در پی در غذا خوردن
• تخلیه کردن شکم به وسیله رژیم سخت
• روزه گرفتن
• ورزش کردن و یا استفراغ
• استفاده ی نابجا از داروهای ضد یبوست و ادرار آور
• حمام کردن پس از غذا خوردن
• قرمز شدن انگشت ها
• ورم کردن گونه ها و فک
• قضاوت نا درست در مورد وزن و تناسب اندام
• افسردگی و تغییر حالت
• قاعدگی نا منظم
• مشکلات دندان مانند فاسد شدن دندان ها
• نفخ و سوزش معده
• مشکلات روده ای به علت استفاده از داروهای ضد یبوست
• مشکلات کلیوی به علت استفاده از داروهای ادرار آور
• کاهش شدید آب بدن به علت اسهال

 

اختلال خوردن، بیشتر در جوامع صنعتی شایع است. بویژه جوامعی که در آنها، لاغری یکی از معیارهای زیبایی محسوب می شوند. نود تا نود و پنج درصد مبتلایان به اختلال پرخوری و بی اشتهایی را بانوان تشکیل می دهند. اختلال بی اشتهایی، بیشتر در نوجوانان بین سنین ۱۴تا ۱۸ساله بروز می کند، درحالیکه اختلال پرخوری، در اواخر نوجوانی یا اوایل دهه دوم بروز می کند. تخمین زده شده است حدود نیم درصد دختران، مبتلا به بی اشتهایی و یک تا دو درصد مبتلا به پرخوری هستند. البته برخی از علائم این اختلال ها و نسخه های خفیف تر آن در پنج تا ده درصد زنان دیده می شود. اختلالات خوردن

 

دلایل احتمالی بروز این اختلال ها

عوامل متعددی می توانند در بروز بی اشتهایی یا پرخوری نقش داشته باشند؛ از جمله وجود اختلال در اعضای خانواده و همچنین ویژگی های شخصیتی خود فرد. فرضیه های وجود آشفتگی مسائل روانشناختی مربوط به احساس درماندگی، و اشکال در برقراری خودمختاری نیز به عنوان عوامل سهیم در پیدایش اختلال، مطرح شده اند. با این حال، زمینه بروز اختلال خوردن با تجلیل جامعه از لاغری، و نگاه منفی نسبت به کسانی که افزایش وزن دارند، ایجاد شده است.

وزن ایده آل توسط رسانه ها به تصویر کشیده می شود (مدل ها و ستاره های سینما)، و اغلب مطلوبیت و موفقیت اجتماعی با آن مرتبط است. نتیجه اینکه، اکنون تعداد بی سابقه ای از زنان و دختران برای لاغر شدن رژیم های غذایی می گیرند.

البته باید این نکته را در نظر داشت که هر دو این اختلال ها پیش از ارائه چنین تصویری از طریق رسانه ها ثبت شده بودند؛ این امر نشان می دهد که این عامل به تنهایی نمی تواند منجر به بروز این اختلال ها شود،بلکه، تنها موجب افزایش آمار مبتلایان به این اختلال ها در سال های گذشته شده است. اختلالات خوردن

سئوال ؟

سئوالی که به ذهن می رسد اینکه، چه عاملی باعث می شود برخی افراد با پیروی از یک رژیم غذایی دچار اختلال خوردن شوند، درحالیکه عده ای دیگر با پیروی از همین رژیم دچار اختلال نمی شوند؟
مطالعات ژنتیک نشان داده است که خطر ابتلا به اختلال خوردن در افرادی که یکی از اعضای خانوادشان دچار این اختلال بوده اند، بسیار بیشتر است. به نظر می رسد ویژگی های شخصیتی خاصی هم در بروز این دو اختلال موثرند.

از جمله عوامل مستعد کننده عبارتند از:

• ترس ازدست دادن کنترل
• تفکر غیرقابل انعطاف
• کمال گرایی
• بالیدن بیش از حد به ویژگی های ظاهری
• نارضایتی از شکل بدن

بی اشتهایی، با وسواس های فکری نظیر افکار مربوط به خوردن مربوط است. درحالیکه، اختلالات خلقی نظیر افسردگی یا اضطراب اجتماعی با پرخوری عصبی همراه است. اختلالات خوردن

3. پرخوری افراطی Binge Eating Disorder

اختلال پر‌خوری افراطی، یک اختلال جدی مربوط به غذا خوردن است، که در آن شما، خیلی از اوقات به طور غیرعادی و فوق‌العاده، مقدار زیادی مواد غذایی، مصرف می‌کنید. تقریباً برای هر فردی پیش می‌آید که در بعضی مواقع، مثلاً در روزهای تعطیل، در خوردن زیاده‌روی کند، اما در مورد بعضی از افراد، افراط در غذا خوردن، مصادف است با اختلال پرخوری افراطی، که تبدیل به امری عادی و همیشگی برای فرد می‌شود، که معمولًا نیز در خفا انجام می‌گردد.

وقتی شما مبتلا به این اختلال هستید، ممکن است عمیقاً از این پرخوری و با حرص و ولع غذا خوردن، احساس خجالتی و شرمساری نموده، و به خود قول دهید که آن را متوقف کنید.
اما، چنان احساس اجبار می‌کنید، که نمی‌توانید در مقابل میل و انگیزه خود مقاومت کنید، و همچنان به خوردن با حرص و ولع ادامه می‌دهید.
در صورت ابتلاء به این عارضه، درمان می‌تواند کمک‌کننده باشد. اکثر این افراد دچار چاقی بیش از حد می شوند.

مشخصات این اختلال عبارتند از:

• سریع غذا خوردن
• غذا خوردن تا جایی که فرد احساس ناراحتی کند
• غذا خوردن به مقدار زیاد وقتی که فرد گرسنه نیست
• تنها غذا خوردن
• اضطراب و پریشانی از پرخوری

علل و عوامل بروز اختلال پر‌خوری افراطی، ناشناخته است. اما، سابقه خانوادگی، عوامل بیولوژیکی، رژیم‌های غذایی طولانی‌مدت و مسایل روانی و روانشناختی احتمال خطر ابتلاء را افزایش می‌دهند.
اهداف درمانی اختلال پرخوری افراطی، کاهش پرخوری بیش از حد و هله‌هوله خوری، جهت بهبود خلق وخو از لحاظ احساسی، و در صورت نیاز، کاهش وزن می‌باشد.

از آنجائیکه پرخوری افراطی، با خجالت و شرمندگی، تصویر ذهنی پایین، احساس تنفر از خود، و سایر احساسات منفیِ، کاملا گره خورده است، هدف درمان باید، این موارد به‌علاوه سایر مسایل روحی و روانی باشد. با کمک گرفتن جهت درمان اختلال پرخوری افراطی، شما یاد می‌گیرید که چگونه وزن کم کنید و از این بیماری دور شوید.

در اینجا، چهار روش اصلی درمان جهت اختلال پرخوری افراطی وجود دارد:

• روان‌درمانی:
روان‌درمانی، چه به صورت جلسات فردی و چه به صورت جلسات گروهی، می‌تواند به شما کمک کند تا یاد بگیرید که چگونه عادات ناسالم خود را با عادات سالم عوض کنید، و دوره‌های پرخوری افراطی را کاهش دهید. مثال‌هایی از روان‌درمانی شامل موارد زیر است:

• درمان رفتاری شناختی(CBT) :
ممکن است به شما کمک کند تا بتوانید بهتر از عهده مسائلی که می‌تواند دوره‌های پرخوری افراطی را در شما شعله‌‌ور کند، برآیید، مسائلی مانند احساس منفی در مورد بدن خود و یا حالت افسردگی. همچنین می‌تواند حس بهتری جهت کنترل و نظارت بر رفتار خود و الگوهای تغذیه‌ای، به شما بدهد. اگر شما دچار اضافه وزن باشید، این امکان وجود دارد که به مشاوره جهت کاهش وزن علاوه بر CBT نیاز داشته باشید.

• روان‌درمانی میان‌فردی:
روان‌درمانی میان فردی بر روابط رایج و شایع با سایر افراد، متمرکز است. هدف، بهبود مهارت‌های میان‌فردی شما است، اینکه چگونه با سایرین، شامل اعضاءخانواده،دوستان و همکاران خود ارتباط برقرار کنید. ممکن است این روش به کاهش اختلال پرخوری افراطی که به واسطه ارتباطات ضعیف و مهارت‌های ارتباطی ناسالم، به‌وجود می‌آید، کمک کند.
• درمان رفتار منطقی:

این شکل از درمان می‌تواند به شما کمک کند تا مهارت‌های رفتاری لازم جهت کمک به تحمل فشارهای روانی(استرس‌ها)، تنظیم و تعدیل احساسات خود و بهبود ارتباطتان با سایرین، را فرا بگیرید، که تمامی این موارد می‌توانند میل به پرخوری افراطی را در شما کاهش دهند. اختلالات خوردن

4. هرزه‌خواری Pica

هرزه‌خواری، به خوردن مواد بدون ارزش غذایی همچون خاک، گچ، یخ و رنگ گفته می‌شود که حداقل به مدت یک ماه ادامه داشته باشد. این اختلال، دلایل مختلفی مانند: کم خونی فقر آهن، اختلالات روانی، کمبود روی و… دارد. این عارضه معمولاً کودکان سنین یک تا شش سال، و خانم‌های باردار را گرفتار می‌سازد. توجه داشته باشید که این اصطلاح در مورد شیرخواران زیر هجده ماه که هر چیزی را در داخل دهان خود می‌گذارند به کار نمی‌رود. زیرا در این سن این کار طبیعی محسوب می‌شود.

پیکا بیشتر در کشورهای با وضعیت اقتصادی-اجتماعی ضعیف، و همان طور که اشاره شد، دربین زنان باردار و کودکان وجود دارد. ضمنا، این مشکل در افرادی هم که دچار بیماری های خاص مثل صرع، عقب ماندگی ذهنی، اوتیسم (در خود ماندگی) یا بیماریهای روانی هستند، اتفاق می‌افتد. البته در بعضی کشورها مثل اوگاندا که خاک مخصوص خوردن به فروش می‌رسد، این مسئله یک فرهنگ قابل قبول است. اختلالات خوردن

هرزه‌خواری به سه دسته تقسیم می‌شود:

1. (Geophagia) خاک خواری
2. (Pagophagia) مواد مضری فاقد مواد مغذی مانند یخ
3. (Amylophagia) خوردن مواد قندی و نشاسته‌ای

بررسی‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمایش‌های خون برای شناسایی کم خونی و اندازه گیری مایعات و الکترولیت‌ها باشد. تست میزان آهن و روی خون از جمله روش‌های تشخیص پیکا می‌باشد. رادیوگرافی شکم ممکن است توصیه گردد.
درمان افرادی که به هر علتی به پیکا مبتلا هستند، بسیار پیچیده‌است و برای درمان بیماری از مجموعه‌ای از عوامل کمک گرفته می‌شود مانند:

• رفتار درمانی
• ممانعت فیزیکی
• برانگیختن بیزاری در فرد نسبت به مصرف مواد غیر غذایی
• دارودرمانی
• آموزش گسترده به فرد در خصوص عوارض و پیامدهای جانبی استفاده از مواد غیر خوراکی

در بیشتر موارد، بیمار به درمان پاسخ مثبت داده و با افزایش سن یا اتمام بارداری، بیماری پایان می‌پذیرد. اختلالات خوردن

5. اختلال نُشخوار Rumination syndrome

اختلال نُشخوار، اختلالی است که وجه مشخص آن نشخوار ارادی، و مکرر غذاهای خورده‌شده، همراه با برون‌ریزی یا بلع مجدّد است. اختلال نشخوار، اکثراً در بچه‌های سه ماهه تا یک ساله، و افراد عقب‌مانده ذهنی دیده می‌شود، و شیوع آن در دو جنس برابر است.

گاهی حتی مشاهده شده است کودکان بزرگتر با تحریک حلق خود با انگشت، سبب استفراغ یا بازگرداندن غذا شده و دوباره شروع به جویدن آن می‌کنند.
امروزه، این اختلال در افراد بالغ مختلف نیز مشاهده شده، اما بررسی‌های کافی در این مورد انجام نشده است. در یک تجربه نشان داده شد که اگر به کودک اجازه داده شود هر چقدر دلش می‌خواهد غذا بخورد، میزان نشخوار کردن کم می‌شود. اختلالات خوردن

6. اختلال پرهیز Avoidant /restrictive food intake disorder

اختلال پرهیز از خوردن نیازهای حداقلی بدن، به علت رنگ، بو یا غیره، و یا ترس از عواقب برخی غذاها.

7. اختلال پاکسازی Purging disorder

برای اطمینان از اینکه فردی مبتلا به این اختلال هست یا نه، حداقل باید برای سه ماه متوالی، دو بار در هفته ، علائم پاکسازی (استفراغ و غیره) را داشته باشد. با این حال، برای مبتلایان به این اختلال، دوره های پاکسازی کمتر از این مقدار، ممکن است بسیار آزاردهنده باشد، و بیمار احتیاج به دریافت کمک حرفه ای پیدا کند.

نتیجه گیری اختلالات خوردن

همان‌طور که گفتیم این اختلالات می‌توانند تهدید جدی برای سلامت فرد باشند، بنابراین لازم است فرد مبتلا هرچه سریع‌تر تحت نظر متخصصین این امر قرار گیرد. روان‌درمانی کارنامه مثبتی در کنترل این اختلال داشته است.

منبع مدیریت استراتژیک بدن