انواع رژیم کتوژنیک
انواع رژیم کتوژنیک _ رژیم کتوژنیک به عنوان یک رژیم غذایی لوکربوهیدارت و با چربی بالا شناخته شده است که این روزها از محبوبیت فراوانی برخوردار می باشد. به دلیل جایگاهی که این رژیم میان دنبال کنندگان پیدا کرده است، کارشناسان تغذیه نسخه های مختلفی از آن ارائه داده اند تا هر فرد متناسب با شرایط خود آن را انتخاب کرده و از دستورالعمل هایش پیروی کند.
انواع رژیم کتوژنیک با داشتن ویژگی های منحصر به فرد، مزایای قابل توجهی برای سلامت عمومی بدن به همراه دارند. در این مقاله انواع رژیم کتو را بررسی می کنیم و به شما خواهیم گفت که کدام نسخه از این رژیم برای شما مناسب می باشد. در ادامه با ما همراه شوید.
چرا باید انواع رژیم کتوژنیک را بشناسید!
برخی از دنبال کنندگان رژیم کتوژنیک، بدون هیچ گونه سر پیچی و زیر پا گذاشتن قوانین، برنامه غذایی آن را دقیق و کامل اجرا می کنند. اما برخی دیگر گمان می کنند که به میزان بیشتری از کربوهیدارت و پروتئین نیاز دارند. در نتیجه این افراد با کمی دور زدن قوانین، رژیم کتو را دنبال می کنند. همین امر سبب شد که مطالعات بیشتری انجام شده و نسخه های جدید و متنوعی از رژیم کتو ارائه شود تا برای همگان مناسب باشد.
اما چیزی که میان تمام نسخه های رژیم کتو مشترک و یکسان می باشد این است که، بایستی تغذیه و برنامه غذایی به گونه ای باشد که بدن را در وضعیت کتوزیس یا کتوز قرار دهد.
وضعیت کتوزیس زمانی رخ می دهد که بدن شروع به سوخت گیری از چربی ها به جای کربوهیدرات ها می کند. در واقع بدن در این وضعیت، چربی ها را به عنوان منبع اصلی انرژی در نظر می گیرد. قرار گرفتن در این وضعیت برای طولانی مدت، منجر به کاهش وزن خواهد شد. در حقیقت کتوز وضعیتی ست که در آن متابولیسم بدن افزایش می یابد و بدن چربی ها را به جای کربوهیدارت ها می سوزاند
کدام ویژگی افراد را به دنبال کردن از رژیم کتوژنیک علاقه مند می کند؟
آنچه اغلب افراد را به دنبال کردن و پیروی از دستور العمل های رژیم کتوژنیک علاقه مند می کند، تاثیری است که این رژیم در روند لاغری دارد. حتی می توان گفت؛ اولین و مهم ترین عاملی که افراد را به سمت رژیم کتو جذب می کند، هدف کاهش وزن می باشد.
از دیگر عوامل و مزایای مهم رژیم کتوژنیک، می توان به نقش آن در بهبود افراد مبتلا به اختلال دو قطبی و همچنین افراد مبتلا به بیماری صرع اشاره کرد.
اما باید بگوییم که بسیاری از افراد تمایلی به ادامه دادن رژیم کتو ندارند. اغلب به دلیل دنبال کردن کتویی های مشهور، وسوسه می شوند این رژیم را امتحان کنند. آن ها موقتا و برای مدت زود گذر، از دستور العمل های رژیم کتو پیروی می کنند و قبل از مشاهده نتایج، رژیم را رها می کنند.
کدام نسخه از رژیم کتو برای شما مناسب است؟
کارشناسان تغذیه توصیه می کنند؛ رژیم و برنامه غذاییِ را انتخاب کنید که قابلیت تبدیل به سبک زندگی شما را داشته باشد و بتوانید به راحتی آن را برای همیشه ادامه دهید. همچنین بسیاری از کارشناسان تغذیه معتقدند؛ با پیروی از رژیم کتوژنیک و کم کردن مصرف کربوهیدرات ها، ممکن است بسیاری از مواد غذایی مغذی مانند غلات کامل، سبزیجات و میوه های حاوی کربوهیدارت حذف شوند. به همین دلیل نسخه های متنوعی از رژیم کتو ارائه شد. در کل، میتوان گفته چهار مدل اصلی رژیم کتوژنیک داریم که عبارتند از:
• استاندارد یا SKD که دارای کربوهیدرات کم، پروتئین در حد متوسط و مقدار بالایی چربی می باشد.
• دوره ای یا CKD که در آن ۵ روز برنامه غذایی رژیم خود را رعایت می کنید ولی در ۲ روز آخر هفته مجازید میزان کربوهیدرات بالاتری میل کنید.
• هدفمند یا TKD که در صورتی که ورزش زیادی انجام دهید به شما مجوز مصرف کربوهیدرات بیشتر را می دهد.
• رژیم با پروتئین بالا که همانند نوع SKD می باشد ولی شما مجازید پروتئین بیشتری نیز مصرف کنید.
با این حال، اگر به تازگی تصمیم گرفته اید رژیم کتو را آغاز کنید، توصیه می کنیم انواع رژیم کتوژنیک را بشناسید و سپس نسخه متناسب با خود را انتخاب کرده تا بتوانید آن را تا همیشه ادامه دهید. در ادامه مقاله، چند مدل از انواع رژیم کتوژنیک را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.
انواع رژیم کتوژنیک
1.رژیم کتوژنیک سخت گیرانه
رژیم کتوژنیک سخت گیرانه چیست؟ برای چه کسانی مفید می باشد؟ این نسخه از رژیم کتو اغلب برای درمان بیماری های مغز و اعصاب، صرع و… توسط پزشک متخصص تجویز می شود. بیمارانی که عمل جراحی مغز و اعصاب را پشت سر گذاشته اند، با تشخیص پزشک یک دوره رژیم کتوژنیک را به طور کاملا جدی و اصولی دنبال می کنند. این نسخه از انواع رژیم کتوژنیک، برای درمان تشنج ها نیز کاربرد دارد و می تواند بیماران مبتلا را تا حد قابل توجهی بهبود بخشد.
اما گفتنی است که رژیم کتوزیس اغلب برای آن دسته افرادی که به درمان های دارویی پاسخ ندادند تجویز می شود.
مطالعه ای نشان داده است؛ پیروی از دستور العمل های این نسخه از رژیم کتوژنیک، منجر به بهبود 44% از افراد شرکت کننده شده است.
رژیم کتوژنیک سخت گیرانه، مصرف کربوهیدرات را به طور جدی محدود می کند. به این صورت که؛ 90% از کالری دریافتی روزانه از چربی ها، شش درصد از پروتئین و تنها چهار درصد آن از کربوهیدرات ها تشکیل می شود.
این رژیم برای چه کسانی مفید می باشد؟
رژیم کتوژنیک سخت گیرانه برای افرادی که به دنبال درمان صرع و دیگر بیماری های مغز و اعصاب هستند و با درمان های دارویی بهبود نیافتند مناسب می باشد.
عوارض جانبی و خطرات ناشی از رژیم کتوژنیک سخت گیرانه چیست؟
خطر بروز رایج ترین عوارض جانبی، در میان کودکانی ست که رژیم کتوژنیک سخت گیرانه را دنبال می کنند. این عوارض شامل یبوست، کاهش وزن، اختلال در رشد، بی اشتهایی و… می باشد. اختلال در رشد میان کودکان، به طور معمول ناشی از مصرف محدود و نا کافی پروتئین می باشد.
خطر ابتلا به هیپرکلسیوری (سطح بالای کلسیم در ادرار) ، سنگ کلیه و قند خون پایین نیز وجود دارد. البته باید بگوییم که این عوارض بیشتر در کودکان شایع هستند اما ممکن است در بزرگسالان نیز اتفاق بیفتند. همچنین بالا رفتن سطح کلسترول در صورتی که رژیم را به طور موقت دنبال کرده و سپس رها کنید نیز وجود دارد.
گفتنی است؛ این نسخه از انواع رژیم کتوژنیک، سخت ترین و دشوار ترین نوع آن است و بیشتر جنبه درمانی دارد.
2.رژیم کتوژنیک استاندارد
رژیم کتوژنیک استاندارد چیست؟ چگونه عمل می کند؟ این نسخه از رژیم کتوژنیک در استاندارد ترین حالت قرار دارد که در آن 75% کالری مصرفی از چربی ها، 20% از پروتئین و تنها 5% از کربوهیدرات ها می باشد.
این بدان معنی ست که مصرف کربوهیدرات، به چیزی حدود بیست الی سی گرم در روز محدود می شود. رژیم کتوژنیک استاندارد، محبوب ترین نسخه از انواع رژیم کتوژنیک می باشد که دنبال کنندگان فراوانی دارد.
گفتنی است که این نسخه اصلی و درمانی نبوده و برای موارد درمانی کاربرد ندارد.
می توان این نسخه از رژیم را با کمی تفاوت نیز اجرا کرد. در این نسخه 80% از کالری مصرفی چربی ها، 15% پروتئین ها و تنها 5% کربوهیدارت ها را شامل می شود.
این رژیم برای چه کسانی مفید است؟
رژیم کتوژنیک استاندارد برای افرادی که با هدف کاهش وزن رژیم را دنبال می کنند بسیار مفید می باشد.
رژیم کتوژنیک استاندارد به چه کسانی توصیه نمی شود ؟
چند گروه از افراد هرگز نباید نسخه استاندارد رژیم کتوژنیک و حتی در مواردی هیچ کدام از انواع رژیم کتوژنیک را دنبال کنند. زنان باردار، افراد مبتلا به دیابت (این افراد بایستی با پزشک خود مشورت کنند)، افرادی که سابقه سنگ کلیه دارند و…. این چند گروه از افراد ممکن است پس از شروع رژیم کتوژنیک با عوارض جانبی آن رو به رو شوند. از جمله سرگیجه، یبوست، تنگی نفس، پایین بودن سطح انرژی و… از عوارض آن هستند.
در مواردی که فرد دچار تغییر وزن شدید و بیش از حد می شود نیز نباید رژیم را ادامه دهد.
3.رژیم کتوژنیک هدفمند
رژیم کتوژنیک هدفمند چیست؟ آیا این رژیم برای شما مناسب می باشد؟ در این نسخه از رژیم کتوژنیک که به آن رژیم هدفمند می گویند، شما بایستی سی الی چهل و پنج دقیقه قبل از تمرین، دستور العمل های رژیم غذایی تان را اجرا کنید. شما در این زمان فرصت دارید تا بیست و پنج گرم کربوهیدرات مصرف کنید. این روش کمک خواهد کرد تا کربوهیدرات مورد نیاز برای تمرین را بدست آورید. اما بایستی پس از اتمام تمرین و سرد شدن بدن، به حالت کتوزیس بازگردید.
توصیه می شود کربوهیدارت مصرفی پیش از تمرین را، از میان کربوهیدرات هایی که به آسانی هضم می شوند انتخاب کنید. برای مثال نان سفید، برنج سفید و… انتخاب هایی مناسبی هستند. فقط مراقب باشید که کالری اضافه مصرف نکنید.
رژیم کتوژنیک هدفمند برای چه کسانی مناسب می باشد؟
این رژیم برای ورزشکاران و افرادی که تمرینات ورزشی سنگین و هدفمندی را دنبال می کنند بسیار مناسب می باشد. گفتنی است که منظور تمرینات دشواری ست که انرژی فراوانی از فرد می گیرند. مانند دویدن، شنا، تمرین تنیس برای ساعت های طولانی و…
خطرات ناشی از رژیم کتوژنیک هدفمند چیست؟
کارشناسان تغذیه توصیه می کنند؛ افرادی که برای یک الی دو ماه مشغول پیروی از رژیم کتوژنیک استاندارد هستند، بهتر است به سراغ رژیم کتوژنیک هدفمند نروند. هنگامی که شما رژیم استاندارد را دنبال می کنید و بدن تان شروع به سوخت گیری از منابع چربی می کند، در حقیقت بدن را به دریافت میزان متوسط کربوهیدرات عادت داده اید. در نتیجه ورود به رژیم هدفمند ممکن است وضعیت ایجاد شده در بدن شما را با اختلال رو به رو کند.
همچنین افرادی که مبتلا به دیابت هستند و یا وابسته به مصرف انسولین می باشند، بایستی حتما با پزشک متخصص خود مشورت کنند. زیرا دنبال کردن این نسخه از انواع رژیم کتوژنیک می تواند، سطح قند خون را بالا ببرد و بیماری را تشدید کند.
4.رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا
رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا چیست و چگونه عمل می کند؟ در این نسخه از انواع رژیم کتوژنیک، میزان پروتئین مصرفی از سایر نسخه ها بیشتر می باشد. 30% کالری روزانه مصرفی را پروتئین ها، 65% آن را چربی ها و 5% باقی مانده را کربوهیدرات ها تشکیل خواهند داد.
توصیه می شود که پروتئین مصرفی را از هر دو منابع پروتئین حیوانی مانند گوشت، ماهی، لبنیات. و منابع گیاهی مانند آجیل، مغز ها، دانه و… انتخاب کنید.
پیروی از رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا برای چه کسانی مفید می باشد؟
این نسخه از رژیم کتوژنیک برای بدنسازان که به پروتئین بیشتری به منظور تقویت بافت عضلانی بدن خود نیاز دارند مناسب می باشد. همچنین افراد مسن که به منظور پیشگیری از شکستگی استخوان ها به پروتئین بیشتری نیاز دارند.
افرادی که نشانه های کمبود پروتئین در آن ها آشکار می باشد نیز، بایستی این نسخه از رژیم کتوژنیک را دنبال کنند. نشانه های کمبود پروتئین عبارتند از: از دست دادن بافت عضلانی، ریزش مو و…
رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا به چه کسانی توصیه نمی شود؟
این نسخه از رژیم کتوژنیک که بر مبنای مصرف بالای پروتئین بنا شده است، برا افرادی که به بیماری های کلیوی مبتلا هستند مناسب نمی باشد. زیرا بیماری این افراد با مصرف پروتئین بالا، تشدید خواهد شد.
به طور کلی باید بگوییم؛ اگر برای موارد درمانی به دنبال یک نسخه مناسب از رژیم کتوژنیک می باشید، رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا به شما توصیه نمی شود.
5.رژیم کتوژنیک چرخه ای
رژیم کتوژنیک چرخه ای یا دوره ای چیست؟ چگونه عمل می کند؟ عملکرد این نسخه از رژیم کتوژنیک همان طور که از اسم آن پیداست، به صورت چرخه ای می باشد. بدین صورت که شما برای مدت پنج روز در وضعیت کتوزیس قرار می گیرد، سپس برای یک الی دو روز، مقدار کربوهیدارت مصرفی را افزایش می دهید و از وضعیت کتوز خارج می شوید. مزیت این نسخه از انواع رژیم کتوژنیک این است که برای فرد دنبال کننده آسان تر می باشد. هر پنج یا شش روز می توانند به بدن استراحت دهند و مواد غذایی با کربوهیدرات بیشتری را مصرف کنند.
در این نسخه هیچ قانونی به شما نمی گوید چه میزان کربوهیدرات در زمان استراحت مصرف کنید. اما توصیه می شود که در سرپیچی از دستور العمل های اصلی رژیم کتوژنیک زیاده روی نکنید تا بدن شما به وضعیت کتوز و لو کرب عادت کند.
رژیم کتوژنیک چرخه ای به چه کسانی توصیه می شود؟
این نسخه به افرادی که به سختی می توانند از دستور العمل های سخت گیرانه رژیم کتوژنیک پیروی کنند پیشنهاد می شود. زیرا فرصتی به آن ها داده می شود تا برای یک الی دو روز به صورت آزادانه کربوهیدرات مصرف کنند.
همچنین بدنسازان و ورزشکاران نیز که برای انجام تمرینات ورزشی سخت و دشوار نیاز به مصرف کربوهیدرات بیشتری دارند، این نسخه از رژیم کتوژنیک پیشنهاد می شود.
خطرات ناشی از رژیم کتوژنیک چرخه ای چه کسانی را تهدید می کند؟
این احتمال وجود دارد که با پیروی از رژیم کتوژنیک چرخه ای، نوسان در آب بدن ایجاد شود که این امر منجر به ناراحتی هایی از قبیل سرگیجه و … خواهد شد.
همچنین این نسخه از انواع رژیم کتوژنیک، به افرادی که ناراحتی های قلبی دارند توصیه نمی شود.
6.رژیم کتوژنیک آسان
رژیم کتوژنیک تنبلانه (آسان یا کندرو) چیست؟ چگونه عمل می کند؟ این نسخه از انواع رژیم کتوژنیک ، بسیار آسان می باشد و در آن خبری از دستور العمل های سخت و دشوار نیست. زیرا در ساده ترین حالت رژیم کتوژنیک، شمارش میزان پروتئین، چربی و کربوهیدرات مصرفی نیز برای برخی از افراد امری پیچیده، سخت و وقت گیر است.
در نسخه تنبلانه این رژیم، بایستی همواره نتایج را در نظر بگیرید تا مطمئن شوید؛ آیا در حقیقت به اهداف اساسی و مهم رژیم کتوژنیک نزدیک می باشید؟ آیا میزان کربوهیدرات مصرفی همچنان محدود و ناچیز است؟ آیا پروتئین مصرفی را به طور متوسط و در حد مجاز مصرف می کنید؟
زیرا مصرف چربی ها، پروتئین و کربوهیدرات بایستی به میزانی باشد که بدن در وضعیت کتوزیس قرار گیرد. بنابراین لازم است که با آگاهی و مراقبت زیادی این رژیم را دنبال کنید.
این رژیم برای چه کسانی مفید می باشد؟
این نسخه از رژیم کتوژنیک برای افرادی که علاقه مند هستند تا رژیم کتو را دنبال کنند اما تمایلی به محاسبه میزان کالری، پروتئین، چربی و کربوهیدارت مصرفی ندارند مناسب می باشد.
خطرات ناشی از رژیم کتوژنیک تنبلانه و کندرو چه کسانی را تهدید می کند؟
به طور کلی این نسخه از رژیم کتوژنیک برای افرادی که رژیم کتو برای آن ها خطر ساز و تهدید کننده می باشد، توصیه نمی شود. از جمله زنان باردار، افراد مبتلا به دیابت یا وابسته به انسولین، افرادی که داروهای فشار خون مصرف می کنند. همچنین به افرادی که مبتلا به دیابت نوع یک هستند و در معرض بیماری کتواسیدوز قرار دارند نیز پیروی از این رژیم توصیه نمی شود.
سخن آخر انواع رژیم کتوژنیک
هر نسخه از انواع رژیم کتوژنیک که با شرایط شما هماهنگی دارد، بایستی به طور دقیق و کامل دنبال شود. زیرا در صورتی که دستور العمل های رژیم کتو را بدون هیچ نظم و اصولی دنبال کنید، امکان بالا رفتن چربی خون و همچنین اضافه وزن و بسیاری از مشکلات و ناراحتی های دیگر وجود خواهد داشت.
در نتیجه توصیه می شود که ابتدا با پزشک متخصص خود مشورت کنید و سپس نسخه مناسب خود را انتخاب کنید و مو به مو آن را اجرا کنید. سالم و تندرست باشید
در صورتی که این مقاله برای شما سودمند و مفید بود، آن را با دوستان و آشنایان خود نیز به اشتراک بگذارید.
منبع مدیریت استراتژیک بدن
